Economische en sociale situatie op de Filipijnen

De Filippijnen zijn in een gemengde economische en sociale situatiegekenmerkt door een solide groei in combinatie met aanzienlijke structurele uitdagingen. Het land wordt beschouwd als een van de meest dynamische markten in Zuidoost-Azië, maar kampt met verstrekkende sociale problemen en extreme kwetsbaarheid voor natuurrampen.

Huidige economische situatie

Groei en macro-economische ontwikkeling

De Filipijnse economie toont Robuuste groeicijfersmaar de ambitieuze overheidsdoelen regelmatig niet haalt. In 2024 groeide het BBP met 5,6 procent[1][2], waarmee de Filipijnen op de tweede plaats staan. De op één na snelst groeiende economie van Azië gemaakt[2]. De groeidoelstelling voor 2025 werd verlaagd naar 5,5-6,5%[1][3], nadat oorspronkelijk was gemikt op 6-8%[4].

De economie wordt voornamelijk aangedreven door ondersteund door drie pijlers[5][6]:

• Dienstensector (60% van het BBP): Vooral Business Process Outsourcing (BPO), waar de Filippijnen wereldwijd marktleider zijn.
• Particuliere consumptie (76% van BBP): Gesteund door geldovermakingen van 10,3 miljoen buitenlandse Filippino's[7]
• Investeringen in infrastructuurHet "Build Better More" programma met 150 miljard USD[8][9]

Buitenlandse handel en internationale betrekkingen

De Filippijnen hebben een Structureel handelstekort van USD 61,3 miljard[10]. China is de grootste importpartner met 25,6%.[11], terwijl de VS belangrijkste exportmarkt blijven[12]. De onlangs opgelegde 17 procent Amerikaanse tarieven[13] drukken op de export, hoewel belangrijke sectoren zoals elektronica en halfgeleiders zijn vrijgesteld[1].

Het handelsvolume met China bedraagt ongeveer 71 miljard dollar in 2024, vergeleken met slechts 21 miljard dollar met de VS[14], wat de groeiende economische afhankelijkheid van China illustreert.

Grootste sociale uitdagingen

Armoede en extreme ongelijkheid

Ondanks economische groei Armoede en ongelijkheid belangrijkste problemen. 15,5% van de bevolking leeft onder de nationale armoedegrens van 13.873 pesos per maand voor een gezin van vijf personen[15][16]. De Filippijnen heeft de hoogste Gini-coëfficiënt in de ASEAN-regio[17], waarbij de rijkste 20 procent acht keer meer verdient dan de armste 20 procent.

Bijzonder getroffen zijn plattelandsgebieden en etnische minderheden. 25 procent van de bevolking leeft in extreme armoede[18], terwijl de top 0,01 procent ongeveer 46 procent van de nationale rijkdom bezit[19].

Natuurrampen en klimaatverandering

De Filippijnen is een van de landen die wereldwijd het meest door natuurrampen worden getroffen[20][21]. Elk jaar worden ongeveer 20 tyfoons het land[22][23], waarvan een kwart destructief is. Klimaatverandering zorgt voor een dramatische toename van deze bedreigingen[20][21].

Economische kosten van natuurrampen[24][25]:

• Jaarlijkse verliezen: 1,2 procent van het BBP
• Extreme gebeurtenissen zoals de tyfoon Haiyan (2013): tot 4,6 procent van het bbp
• Verwachte totale verliezen in 2100: 6 procent van het BBP

Corruptie en bestuursproblemen

Corruptie dringt door in alle lagen van de samenleving en belemmert de ontwikkeling aanzienlijk. De Filippijnen staat op de volgende plaats 115e plaats van 180 landen in de corruptie-index[26][27]. Volgens schattingen 50 procent van de ontwikkelingsfondsen en 25 procent van de staatsbegroting verloren door corruptie[28].

De "Padrino-systeem (vriendjespolitiek) domineert politiek en bestuur[27], terwijl 60 procent van de vennootschapsbelasting worden niet betaald[28]. De regering onder president Marcos Jr. heeft hervormingen doorgevoerd, maar de systeemveranderingen gaan langzaam[26].

Sociale probleemgebieden

Gezondheidszorgsysteem

De gezondheidszorg in de Filippijnen is Ernstig ondergefinancierd en ongelijk verdeeld[29]. Met alleen één ziekenhuisbed per 1.000 inwoners (OESO-gemiddelde: 5 bedden), is er een schrijnend tekort[29]. Slechts 50% van de bevolking heeft binnen 30 minuten toegang tot medische zorg[29].

Er is een "Tweeledig systeem" tussen particuliere en openbare gezondheidszorg, waarbij de kwaliteit sterk varieert tussen stedelijke en landelijke gebieden[29].

Onderwijs en jeugdproblemen

Het onderwijssysteem lijdt onder chronische onderfinanciering[30]. Ondanks het nominaal grootste begrotingsaandeel, is er een gebrek aan middelen voor Basisscholen, lerarensalarissen en renovatie van 250.000 klaslokalen[30].

De crisis rond tienerzwangerschappen is bijzonder alarmerend[31][32]:

• Elke dag worden 500 meisjes tussen de 15 en 19 jaar moeder
• 3.343 levendgeborenen onder 10-14-jarigen (2023)
• Stijging van 6,6 procent in vier jaar[31]

Persvrijheid en mensenrechten

De De persvrijheid wordt ernstig bedreigd. De Filippijnen 134e plaats van 180 landen[33][34]. Sinds 1986 zijn 156 journalisten vermoord, maar slechts twee daders zijn veroordeeld[35].

De "Drugsoorlog" onder voormalig president Duterte kostte meer dan 12.000 mensen het leven[36][37]. Ondanks de regeringswisseling worden de mensenrechten nog steeds geschonden, zij het in mindere mate[37][38].

Economische uitdagingen

Infrastructuurtekorten

Ondanks enorme investeringen is de Infrastructuur ver achter. De Filippijnen 102e plaats van 141 landen in de vervoersinfrastructuur[8]. Het programma "Build Better More" wil deze gaten dichten met 150 miljard dollar tegen 2028[8][9].

Centrale projecten[9]:

• Metro naar Manila (voltooiing 2029)
• 197 Vuurtorenprojecten
• Jaarlijks 5-6 procent van het BBP voor infrastructuur

Arbeidsmarkt en migratie

10 procent van de bevolking werkt in het buitenland[7][18] om hun gezinnen te onderhouden. Deze "Filippijnse werknemers overzee (OFW) jaarlijks ongeveer 8,9 procent van het BBP over[39], wat de economie ondersteunt, maar ook Gezinnen uiteenrijten en een tekort aan geschoolde arbeidskrachten veroorzaken[7].

De Werkloosheid staat op 4,48 procent (2025), maar Werkloosheid en informele werkgelegenheid zijn wijdverspreid[40].

Vooruitzichten en hervormingsaanpak

Voorspellingen op korte termijn (2025-2026)

Economische groei5,5-6,5 procent (2025), 6,0-6,1 procent (2026)[41][42] Inflatie2-3 procent, binnen het doelbereik[41][42] De uitdagingenHandelsgeschillen VS, geopolitieke spanningen, klimaatrisico's

Structurele hervormingen

Economische hervormingen[43][44]:

• MEER belastinghervorming om investeringen te bevorderen
• Versoepeling van beperkingen op buitenlandse investeringen
• Bevordering van vrijhandelszones

Sociale programma's[44][19]:

• Pantawid Pamilyang Pilipino (4Ps) voor voorwaardelijke geldoverdrachten
• Wet Universele Gezondheidszorg
• Hervorming van K-12 onderwijs

De Filippijnen zijn op een kritiek keerpunt. Hoewel de economische fundamenten solide zijn en het land een van de snelst groeiende economieën in Azië is, vereisen de enorme sociale uitdagingen, klimaatrisico's en bestuursproblemen doortastende en duurzame hervormingen. Het succes zal afhangen van de vraag of de economische groei inclusiever kan worden gemaakt en de structurele zwakheden van de staat kunnen worden overwonnen.

Aanvullende beoordeling vanuit het perspectief van Gradido

De analyse laat zien hoe complex de situatie op de Filippijnen is: aan de ene kant is er een aanzienlijke economische groei en een dynamische samenleving; aan de andere kant zijn er diepe sociale kloven, grote armoede, enorme ongelijkheden en uitdagingen als gevolg van corruptie en natuurrampen. Vooral de kwetsbaarheid van de bevolking voor armoede, een gebrek aan sociale zekerheid en voortdurende milieugevaren is aangrijpend.

Ondanks de successen op het gebied van economische groei profiteren grote delen van de bevolking hier nauwelijks van. Het algemeen welzijn en menselijke cohesie, zoals het "Bayanihan"-principe, zijn nog steeds van vitaal belang om te overleven, maar structurele hervormingen schieten vaak tekort. Jongeren, kinderen, plattelands- en inheemse gemeenschappen blijven vaak achter - dat doet pijn en vraagt tegelijkertijd om nieuwe, humane oplossingen.

In het licht van Gradido resulteert dit in een dubbele motivatie: aan de ene kant mensen hoop, betekenis en een stem geven - en tegelijkertijd gemeenschappen versterken die voortbouwen op natuurlijke samenwerking en wederzijdse steun. De veerkracht die groeit uit solidariteit en participatie kan een baken worden voor een betere wereld, vooral in de Filippijnen.

Samen kunnen we precies deze kwesties aanpakken: Met Gradido als aanvullend, welzijnsgericht systeem kunnen we waarderen wat kwaliteit van leven, verbondenheid en participatie creëert. Het is precies dit potentieel dat we nu verder kunnen ontwikkelen - liefdevol, samen en van ganser harte.