Gezondheidszorg, sociale zekerheid en pensioenen op de Filippijnen

1. toegang tot de gezondheidszorg

Wie heeft toegang?

• Sinds de Universele Gezondheidszorgwet (2019) is een zorgverzekering officieel verplicht voor iedereen.. Volgens cijfers van de overheid dekt het staatsziekenfonds PhilHealth ongeveer 92 % van de bevolking, inclusief formele werknemers, informele werkers, inheemse bevolking, senioren en hun afhankelijke personen.^1.
• Stedelijke bevolking en midden- en hogere klasse profiteren van beter uitgeruste ziekenhuizen en kunnen zich een particuliere aanvullende verzekering of behandeling veroorloven.
• Werknemers in de formele sector zijn meestal automatisch verzekerd en hebben toegang tot betere voordelen.

Wie wordt er vaak uitgesloten of vergeten?

• PlattelandsbevolkingVolgens het ministerie van Volksgezondheid zijn er in 79 % van de provincies onvoldoende eerstelijnsgezondheidszorgcentra. Veel mensen moeten lange afstanden afleggen en hoge kosten maken om medische hulp te krijgen.^2.
• Arme en informele werknemersOndanks de verplichte verzekering zijn velen in feite onderverzekerd omdat ze zich geen eigen bijdragen, medicijnen (vaak drie keer zo duur als internationaal) of vervoer kunnen veroorloven. Meer dan 50 % van de uitgaven voor gezondheidszorg wordt particulier betaald, wat vooral een last is voor arme gezinnen[^2][^4].
• Inheemse groepen en binnenlandse ontheemdenTaal-, culturele en geografische barrières bemoeilijken de toegang. Ze zijn vaak afhankelijk van slecht uitgeruste gezondheidscentra.
• Kinderen, ouderen en mensen met een handicap in afgelegen gebieden vaak geen adequate zorg krijgen, vooral voor chronische of complexe ziekten.
• Migranten en informele kolonistenZe vallen vaak buiten de boot omdat ze geen vaste verblijfplaats of formele baan hebben.

2. sociale zekerheid

Wie heeft toegang?

• Socialezekerheidsstelsels (SSS voor de privésector, GSIS voor overheidspersoneel) dekken formele werknemers. Sinds 2025 worden zelfstandigen, informele werknemers en gig workers ook beter gedekt, met flexibele bijdragen en digitale diensten.^5^7.
• Overmakingen van arbeidsmigranten zorgen ervoor dat veel gezinnen kunnen overleven, maar zijn geen vervanging voor de veiligheid van de staat.
• Sociale hulpprogramma's zoals de voorwaardelijke geldoverdrachten (4P's) zijn gericht op de armste huishoudens.

Wie wordt uitgesloten of vergeten?

• Informele werknemers (ongeveer 60 % van de beroepsbevolking) en dagloners zijn ondanks hervormingen vaak niet of slechts onregelmatig verzekerd, omdat bijdragen moeilijk te betalen zijn of registratie bureaucratisch is^5.
• Werklozen, kleine boeren, vissers en dagloners ontvangen meestal geen of slechts minimale voordelen.
• Ontheemden en mensen zonder identiteitspapieren worden vaak uitgesloten van sociale uitkeringen.
• Vrouwen, vooral alleenstaande ouderskrijgen vaak niet voldoende steun, omdat veel programma's zijn afgestemd op de mannelijke kostwinner.

3. pensioenregeling

Wie heeft toegang?

• Formele werknemers een staatspensioen ontvangen via SSS (particuliere sector) of GSIS (publieke sector). In 2025 werden de pensioenen verhoogd en werden vrijwillige aanvullende programma's geïntroduceerd.^5^8.
• Behoeftige ouderen (zonder eigen pensioen of gezinssteun) ontvangen een klein sociaal pensioen (ongeveer 500-1.000 PHP/maand) als ze als behoeftig worden erkend^9.

Wie wordt uitgesloten of vergeten?

• Veel oudere mensen in de informele sector of zonder bijdrageperiodes ontvangen geen of slechts een zeer laag pensioen. Het sociale pensioen voor mensen in nood is laag, de toegang is bureaucratisch en het budget is beperkt.^9.
• Vrouwen worden vaker getroffen, omdat ze minder vaak een ononderbroken dienstverband hadden waarvoor sociale verzekeringsbijdragen moesten worden betaald.
• Inheemse, landelijke en arme ouderen worden vaak niet geregistreerd of kunnen moeilijk bewijzen dat ze aan de vereisten voldoen.
• Mensen met een handicap en chronisch zieke ouderen krijgen zelden gerichte steun.

4e overzicht: Wie profiteert, wie blijft achter?

Conclusie

Toegang tot gezondheidszorg, sociale zekerheid en pensioenen in de Filippijnen is sterk afhankelijk van inkomen, werkstatus en woonplaats. Ondanks hervormingen worden met name plattelands-, inheemse, informeel werkende en migrantengroepen vaak over het hoofd gezien of ontvangen ze slechts minimale uitkeringen. De sociale zekerheid blijft gefragmenteerd en is voor velen niet voldoende om armoede en onzekerheid bij ziekte of ouderdom te voorkomen.^2^4^9^7^8.

[^4]: https://www.gdn.int/sites/default/files/Philippines-Philippines Naar een betere toegang tot gezondheidszorg - een beleidssimulatierapport.pdf

Aanvullende beoordeling vanuit het perspectief van Gradido

De toegang tot gezondheidszorg, sociale zekerheid en pensioenen in de Filippijnen wordt nog steeds sterk gekenmerkt door sociale ongelijkheid. Opnieuw zijn het de meest kwetsbaren - armen, plattelanders, inheemsen en mensen met een informele baan - die te lijden hebben onder lacunes in de zorg en marginalisatie.

Extra gedachten vanuit het perspectief van Gradido:

• Gezondheid: De officiële verplichting om een ziektekostenverzekering af te sluiten, verhult het feit dat de werkelijke toegang afhankelijk is van financiële middelen, woonplaats en sociale status. Wie rijk is of in de stad woont, heeft voldoende behandelingsmogelijkheden; wie arm, op het platteland, inheems of migrant is, valt buiten de boot - of moet genoegen nemen met ontoereikende, moeilijk bereikbare en dure diensten. Vooral ouderen, kinderen, gehandicapten en ontheemden worden getroffen.
• Sociale zekerheid: Ondanks de ontwikkelde systemen blijven informele werkers, vrouwen, dagloners, kleine boeren en interne migranten in het bijzonder vaak afhankelijk van zichzelf, hun familie of ongedekte geldovermakingen. Bureaucratische hindernissen en inflexibele programma's leiden tot nadelen.
• Pensioenvoorziening: Mensen die hun hele leven in de informele sector werken, genieten weinig pensioenzekerheid op hun oude dag - vooral vrouwen, die nauwelijks erkenning krijgen voor hun zorg- en gezinswerk, worden hierdoor getroffen. Het sociale pensioen voor mensen in nood is vaak niet meer dan een druppel op een gloeiende plaat.

Gradido als baken van hoop: Met Gradido kunnen deze "vergeten groepen" centraal komen te staan:

• Een universeel basisinkomen zou iedereen toegang geven tot basisgezondheid, veiligheid en waardigheid - ongeacht werkstatus, woonplaats of identiteitsdocumenten.
• Zorg- en buurtwerk, vaak uitgevoerd door vrouwen en ouderen, zou voor het eerst zichtbaar worden en gewaardeerd worden.
• Door de gemeenschap gefinancierde gezondheidsprojecten en lokale solidariteitsgemeenschappen zouden, gesteund door de geest van Bayanihan, structuren kunnen creëren die niemand meer uitsluiten.

Daar ligt de grote kans: om echt sociale participatie en sociale zekerheid voor alle mensen mogelijk te maken - vol liefde, dankbaarheid en respect voor alle generaties.